DVD Review: 300 hay chuyện nhảm về 300 và trận chiến Thermopylae
Thật ra giang hồ trên mạng đã có những bài review rất hay về phim 300 của Mất Dép trên blog 360 hay của Mach2 trên yxine.com. Tui chỉ muốn tán dóc thêm về một số khía cạnh khác của phim và truyện tranh 300.
Phim 300 được chuyển thể từ truyện tranh của Frank Miller với phong cách giống như Sin City (truyện cũng của Frank Miller). Tức là từng khung phim được dựng lại giống y như khung tranh của truyện bằng kỹ thuật phông xanh. Do đó người xem có cảm giác như đang xem một cuốn truyện tranh sống động với những nhân vật là người thật. Nhiều người chỉ xem phim mà chưa đọc truyện có nhận xét về các nhân vật Sparta thì đẹp đẽ như thiên thần còn những người lính Ba Tư thì có hình dạng quái dị, có nhân vật nhìn như nửa người nửa thú. Thậm chí ngay cả vua Xerxes của đế quốc Ba Tư thì mình trần đóng khố và giới tính thì ko được xác định rõ. Điều này phụ thuộc phần chính vào Frank Miller vì bộ phim 300 tôn trọng nguyên bản nên đã thể hiện chính xác những gì mà truyện 300 đề cập đến. Frank Miller khi vẽ những nhân vật phản diện đó thì ông cũng ko hề có ý bôi nhọ dân Ba Tư mà chỉ là cách thể hiện để phân biệt hai tuyến chính diện – phản diện.
Truyện tranh 300 được Frank Miller phóng tác dựa trên bộ phim The 300 Spartans mà ông xem hồi còn nhỏ. 300 kể lại cuộc chiến ở Thermopylae giữa quân Sparta với sự lãnh đạo của vua Leonidas chống lại quân xâm lược Ba Tư với quân số đông hơn rất nhiều lần. Cả truyện và phim đều đặc biệt mô tả sự kiên cường bất khuất ko khuất phục cường quyền và lòng yêu nước của người Sparta (câu này nghe quen quá ha!). Thật sự trong lịch sử, trong trận chiến Thermopylae, quân Sparta có 300 dũng sĩ quân cấm vệ của vua Leonidas và 700 quân thành bang Thebes và hơn 6000 quân của các thành bang Hy Lạp khác. Bên phía Ba Tư thì ko rõ quân số bao nhiêu nhưng tổng cộng thiệt mạng là khoảng 25,000 người. Bên phía Hy Lạp, toàn bộ quân Sparta và Thebes bị thiệt mạng và hơn 1400 quân của các thành bang Hy Lạp khác. So về mặt thiệt hại thì rõ ràng là quân Ba Tư thiệt hại nặng nề hơn liên quân Hy Lạp rất nhiều. Với quân số ít ỏi hơn quân Ba Tư cộng với ưu đãi về địa hình, liên quân Hy Lạp cũng cầm cự được 3 ngày cho đến khi bị phản bội bởi tên Ephialtes. Chính tên này đã chỉ dẫn cho quân Ba Tư đi vòng đường núi để tập kích sau lưng liên quân Hy Lạp. Liên quân Hy Lạp tan vỡ, tuy nhiên vua Leonidas và 300 vệ sĩ cùng 700 tình nguyện quân của thành bang Thebes ở lại tiếp tục chiến đấu đến hơi thở cuối cùng. Nỗ lực của họ, nhất là sức mạnh sau khi bị dồn đến đường cùng đã gây cho quân Ba Tư nếm vị đắng của chiến thắng với tổn thất cực kì to lớn. Để rồi điều này gián tiếp gây nên thất bại cho quân Ba Tư tại trân thuỷ chiến Salamis. Trong trận này, phần lớn hạm đội thuỷ quân Ba Tư bị tiêu diệt và vua Xerxes phải chạy về nước. Sau đó quân Sparta làm nòng cốt cho liên quân Hy Lạp đánh tan quân Ba Tư tại Plataea và chấm dứt luôn mộng bành trướng của Xerxes đến Hy Lạp và toàn châu Âu.
Phim 300 cũng được một số người cho là rất bạo lực và sex để câu khách. Thật sự mà nói thì 300 tuy là phim mainstream giải trí nhưng ko hề câu khách tí nào. So với một loạt các phim được cho là nghệ thuật thì 300 “câu khách” ở một câu chuyện mang đầy tính anh hùng ca và lý tưởng cao đẹp vì đất nước – một thứ mà dần trở nên rất xa xỉ trong cái thời hậu hiện đại này. 300 mô tả nét tính cách của người Sparta thời ấy. Họ sống đơn giản nhưng ko hề đơn điệu, mỗi một cậu bé phải thực hiện một chiến công trước khi trở thành một chiến binh dũng mãnh. Họ bạo lực nhưng ko hề thiếu tình cảm. Chỉ với ánh mắt của vua Leonidas nhìn vợ và con trước khi lên đường chống giặc cũng khiến người xem cảm nhận được sự bùi ngùi và bịn rịn của cuộc chia tay. Các em học phổ thông khi học bài “Đất nước” của Nguyễn Đình Thi nếu muốn tưởng tượng đến câu thơ “Người ra đi đầu không ngoảnh lại – Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy” ra sao thì hãy xem đoạn vua Leonidas từ biệt vợ và con đi đánh giặc trong phim 300. Không có câu nào có thể tả được cảnh ấy hợp lý hơn hai câu thơ này mặc dù bối cảnh của cả hai khá là khập khiễng. Người Sparta sống gần với bản năng, chuộng bạo lực nhưng cũng đầy tình cảm, nhất là tình yêu với đất nước họ. Họ ko để người xứ khác có thể làm nhục dân tộc họ và trừng phạt nghiêm khắc những người này cho dù có là sứ giả hay thương buôn. 300 bạo lực cũng chỉ vì nó thể hiện tính cách của con người thời cổ đại, thời đại mà công lý thuộc về kẻ mạnh như một tất yếu. Hơn nữa, chính sự bạo lực này giúp cho họ có sức mạnh có thể bảo vệ đất nước họ.
Phim cũng thể hiện rõ tinh thần bất khuất của quân Sparta. Chỉ với 300 quân mà họ vẫn hiên ngang chống lại quân giặc với quân số lên đến con số triệu. Sau khi bị tên Ephialtes chỉ điểm, toàn quân Sparta vẫn một lòng chiến đấu và sẵng sàng đón nhận vinh quang như vua Leonidas nói (“Prepare for Glory”) mặc dù biết chắc là sẽ thất bại và sẽ chết. Vinh quang ấy chính là được chiến đấu đến hơi thở cuối cùng cho Tổ quốc mà không bao giờ đầu hàng cũng như không bao giờ lùi bước. Tinh thần ấy được đạo diễn Zack Snyder lột tả rất rõ ràng trong phim. Với cốt truyện như vậy, liệu người ta có thể nói 300 là phim thương mại câu khách được chăng ? Xem đoạn cuối phim này lại nhớ đến tuyển bóng đá VN đá trong Asian Cup với Nhật. Các cầu thủ của ta vào trận với đủ 11 cầu thủ như người Nhật nhưng lại đá với tâm lý biết chắc sẽ thua. Tinh thần Sparta có lẽ khó mà thấm nhuần được vào đầu các cầu thủ, những người chỉ biết đến chỉ đạo chấp nhận thua của HLV Riedl và LĐBĐ VN. Nghĩ mà buồn...
300 còn là tập hợp của nhiều câu thoại rất ý nghĩa mà có lẽ vài năm sau người ta sẽ đưa vào sách giáo khoa điện ảnh. Trước lúc chết, Stelios nói với vua Leonidas “It is an honor to die by your side” (thật là vinh dự khi được chết bên cạnh ngài), và vua Leonidas đáp lại “It is an honor to have lived at yours” (thật là vinh dự khi được sống bên cạnh ngươi). Hay như câu nói của hoàng hậu Gorgo đáp trả khi người ta nói “Who does this woman think she is that she can speak among men?” (Người đàn bà này nghĩ mình là ai khi dám nêu ý kiến giữa các quý ngài?) và bà đáp trả “Because only Spartan women give birth to real men” (Bởi vì chỉ người đàn bà Sparta sinh ra những người đàn ông thực thụ). Cũng chính hoàng hậu Gorgo nói “Freedom is not free, it requires great sacrafice. The price is paid in blood” (Sự tự do ko tự có, nó đòi hỏi sự hy sinh lớn lao. Cái giá của tự do phải trả bằng máu). Vua Leonidas thì nói “My children, gather round! No retreat, no surrender; that is Spartan law and by Spartan law we will stand and fight... and die. A new age has begun. An age of freedom, and will know, that 300 Spartans gave their last breaths to defend it!”(Tất cả hãy đứng gần lại! Không rút lui, không đầu hàng; đây là luật của Sparta và dưới luật của Sparta chúng ta sẽ đứng vững và chiến đấu…và sẽ chết. Một thời đại mới sẽ bắt đầu. Thời đại của tự do và tất cả mọi người sẽ biết rằng có 300 chiến binh Sparta đã chiến đấu đến hơi thở cuối cùng để bảo vệ sự tự do ấy!).
Một chi tiết bắt giò phim 300 là câu nói của Dilios lúc kể lại trận chiến Thermopylae là “người Sparta là dòng dõi chính thống từ người anh hùng Hercules” (nguyên văn “Old ones claim we Spartans descend from Hercules himself”). Thật ra “Hercules” phải được thay bằng “Heraklès” mới đúng vì người anh hùng Hẹc quyn theo thần thoại Hy Lạp là Heraklès còn “Hercules” là theo thần thoại La Mã. Mà Sparta là thành bang của Hy Lạp và vì thời điểm này đế chế La Mã còn chưa ra đời nên ko thể gọi là Hercules được. Chắc đạo diễn Zack Snyder nghĩ rằng cái tên Heraklès nói ra thì ko ai biết nên mới để tên Hercules (thật sự cái tên này được nhiều người biết hơn).
300 có thể nói là phim ấn tượng nhất, đẹp nhất về mặt nghệ thuật của Hollywood tính cho đến nay (cũng có thể là của cả năm nay). Cảnh phim quá đẹp (mặc dù dựng bằng phông xanh là chủ yếu), diễn xuất của diễn viên quá xuất sắc, câu chuyện quá hay làm nên một bộ phim quá hoàn hảo. 300 xứng đáng là bộ phim tiên phong cho dòng phim epic (tạm gọi là dòng phim cổ trang hoành tráng) dựng bằng phông xanh – để so sánh với dòng phim epic ngoại cảnh cổ điển của Gladiator và Lord of The Rings. Một DVD nên có trong bộ sưu tập DVD phim của bạn, nhất là bạn nào có HD DVD hoặc Blu-ray player/PS3 thì càng phải có phim này vì 300 được phát hành ở đủ các dạng: DVD, HD DVD và Blu-ray.
Moderators
Trận chiến Thermopylae) 
Administrator
